یادداشت؛
سیاست پنهان در دل تحولات غرب آسیا
در منطقه غرب آسیا که به‌عنوان یکی از حساس‌ترین و استراتژیک‌ترین مناطق جهان شناخته می‌شود، ایران نقش محوری در تحولات اقتصادی، سیاسی و نظامی ایفا می‌کند.
به گزارش خانه‌خشتی، این منطقه که شامل کشورهای خاورمیانه و برخی کشورهای آسیای جنوبی است، به دلیل موقعیت جغرافیایی خود در تقاطع اروپا، آسیا و آفریقا، اهمیت ویژه‌ای در سیاست‌های جهانی، انرژی و امنیت دارد. ایران، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای این منطقه، موقعیت استراتژیک بی‌نظیری دارد. از یک‌سو، مرزهای مشترک با کشورهای کلیدی مانند ترکیه، عراق، افغانستان و پاکستان دارد، و از سوی دیگر، تسلط بر تنگه هرمز، که یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های انرژی جهان است، به‌ویژه از لحاظ امنیت انرژی، اهمیت زیادی دارد.
ایران با داشتن منابع عظیم نفت و گاز، به‌ویژه در میدان پارس جنوبی، یکی از بازیگران اصلی در بازار انرژی جهان است. همچنین، ایران به‌عنوان یک قدرت نظامی منطقه‌ای و بین المللی، در فراز و نشیب های مختلف منطقه‌ای مانند جنگ‌های سوریه، یمن و عراق تاثیرات عمده‌ای بر تحولات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته است. این حضور نظامی و استراتژیک ایران، به‌ویژه در حمایت از گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان و حوثی‌ها در یمن، موجب تقویت نفوذ ایران در دنیای عرب و کشورهای شیعی در منطقه شده است.
در این زمینه، دلایل دشمنی آمریکا با ایران از منظرهای مختلفی قابل بررسی است. نخستین عامل، نفوذ منطقه‌ای ایران است. ایران برای تثبیت منافع ملی و امنیت ملی خودش به‌طور قابل توجهی در تلاش است تا نفوذ خود را در منطقه غرب آسیا تا مدیترانه گسترش دهد و از طریق حمایت از گروه‌های محور مقاومت جنبش‌های سیاسی در لبنان، سوریه، عراق و یمن، بر تحولات منطقه‌ای تاثیر بگذارد. این امر در کنار تامین منافع ملی و امنیت ملی کشورمان تهدیدی برای منافع استکباری اردوگاه نظام سلطه به سرکردگی آمریکا در منطقه، محسوب می‌شود.
علاوه بر این، موقعیت جغرافیایی ایران در تنگه هرمز، که حدود ۳۰ درصد از نفت جهان از آن عبور می‌کند، یک عامل استراتژیک مهم در روابط ایران و آمریکا است. تسلط ایران بر این تنگه، به‌ویژه پس از تحریم‌های نفتی، نگرانی‌هایی را برای ایالات متحده و کشورهای غربی ایجاد کرده است که مبادا ایران بتواند بر جریان انرژی جهانی فشار وارد کند.
برنامه هسته‌ای ایران نیز یکی دیگر از دلایل مهم دشمنی آمریکاست. اگرچه ایران همواره اعلام کرده که برنامه هسته‌ای‌اش تنها برای اهداف صلح‌آمیز است و بر همین اساس توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵، تلاش‌هایی برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران بود، اما خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق در سال ۲۰۱۸، روابط دو کشور را وارد فاز جدیدی از تنش‌ها کرد.
حضور ایران برای دفاع از منافع ملی خودش در جریانات مختلف منطقه‌ای، به‌ویژه در سوریه و یمن، عامل دیگری است که موجب تنش در روابط ایران و آمریکا شده است. حمایت ایران در گذشته از بشار اسد در سوریه و مقابله با گروه‌های تروریستی مانند داعش، که ایالات متحده نیز در آنجا حضور دارد، نگرانی‌های زیادی را در آمریکا ایجاد کرده است. همچنین، ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مخالفان اسرائیل، از گروه‌هایی همچون حزب‌الله لبنان و حماس و … در غزه حمایت می‌کند که این مسئله نیز باعث تشدید دشمنی‌ها با آمریکا شده است.
در نتیجه، دشمنی آمریکا با ایران به ترکیب عواملی پیچیده و چندجانبه برمی‌گردد که شامل مسائل منطقه‌ای، برنامه هسته‌ای، نفوذ ایران در جهان عرب و نگرانی‌ها درباره امنیت انرژی و … است. این عوامل موجب شده تا روابط ایران و آمریکا همچنان تحت‌تأثیر تنش‌ها و کشمکش‌های مختلف باقی بماند. ایران با توجه به منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی و توان نظامی خود، همچنان یکی از بازیگران مهم در معادلات بین‌المللی است و به‌ویژه در تعیین آینده سیاسی و اقتصادی منطقه غرب آسیا نقشی برجسته ایفا می‌کند.
یادداشت به قلم هوشنگ حمزه نژاد
انتهای پیام/
