ذهن آگاهی کلید آرامش در زندگی امروز

به گزارش خانه خشتی؛ در ادامه سلسله نشست‌های روان‌شناسی، دکتر رضا رحیمی، متخصص روان‌شناسی در گفت‌وگویی با خبرنگار ما به تشریح ابعاد مختلف ذهن‌آگاهی و خودمراقبتی پرداخت و گفت: ذهن‌آگاهی به ظاهر ساده است، اما در عمق خود راهی برای احیای آرامش، کنترل اضطراب و بازگشت به سلامت روان است. متأسفانه در جامعه امروز، به‌دلیل پایین بودن ثبات روانی، بسیاری از افراد از این مهارت غافل مانده‌اند.

رحیمی با اشاره به اینکه ذهن‌آگاهی ریشه در شناخت خود دارد، افزود: خودمراقبتی یعنی توانایی مقابله با چالش‌های زندگی بدون استرس و اضطراب. فردی که بتواند در موقعیت‌های سخت آرامش خود را حفظ کند و تصمیم خلاقانه بگیرد، در واقع از بالاترین سطح خودمراقبتی برخوردار است.

وی ادامه داد: در جامعه ما سه بُعد از خودمراقبتی کم‌رنگ شده است؛ بعد جسمی، روانی و معنوی. کسی که در بعد جسمی خودمراقبتی ندارد، دچار بیماری‌های جسمی و نگرش منفی نسبت به سلامتی می‌شود. در بُعد روانی، عدم آگاهی از احساسات، ترس از بیماری و اضطراب زیاد، سلامت ذهن را تضعیف می‌کند. و در بُعد معنوی، دوری از ارزش‌های انسانی موجب می‌شود انسان معنا و آرامش زندگی را از دست بدهد.

به گفته دکتر رحیمی، تاب‌آوری و ذهن‌آگاهی دو رکن اساسی خودمراقبتی‌اند: تاب‌آوری یعنی توانایی ترمیم خود پس از بحران. فرد تاب‌آور شکست می‌خورد اما دوباره برمی‌خیزد، موقعیتش را می‌سنجد و از تجربه خود برای رشد استفاده می‌کند. چنین فردی نه در دام رفتارهای افراطی و اجتنابی می‌افتد، نه از مسیر آرامش دور می‌شود.

او افزود: ذهن‌آگاهی در حقیقت یعنی حضور در لحظه، بدون قضاوت و بدون چسبندگی به افکار منفی. این مهارت موجب فعال شدن نقطه آرامش در مغز، کاهش ترشح هورمون‌های استرس‌زا و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود. تحقیقات جدید نشان داده است که ذهن‌آگاهی حتی می‌تواند فعالیت ژن‌های خطرناک را کاهش دهد و در مقابل، ژن‌های مربوط به آرامش و سلامت را فعال کند.

رحیمی تأکید کرد: زندگی بدون خودمراقبتی بیمارگونه است. وقتی می‌گوییم “مراقب خودت باش” نباید فقط به معنی پرهیز از تصادف یا بیماری باشد؛ بلکه یعنی مراقبت از ذهن، احساس، ارتباط و حتی ارزش‌های درونی. انسانِ آگاه، مسئول آرامش خودش است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به عوامل مؤثر بر ذهن‌آگاهی بیان داشت: سه مولفه اصلی ذهن‌آگاهی عبارتند از آگاهی، توجه و به‌یادآوردن. آگاهی یعنی شناخت خود و تجربه لحظه حال، توجه یعنی تمرکز بر موضوعی مشخص، و به‌یادآوردن یعنی استفاده از تجربیات گذشته برای تصمیم‌گیری درست.

او افزود: ذهن‌آگاهی باعث افزایش دقت، کاهش اضطراب، و بهبود تصمیم‌گیری می‌شود. افرادی که از این مهارت برخوردارند، کمتر درگیر سوءتفاهم، قضاوت یا هیجانات منفی می‌شوند.

دکتر رحیمی در بخش پایانی به چند روش عملی برای تقویت ذهن‌آگاهی اشاره کرد: تمرین‌های روزانه مدیتیشن، تنفس عمیق، حضور در طبیعت، تعیین مرزهای سالم در زندگی و انجام فعالیت‌های ورزشی هوازی مانند پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری، از جمله تکنیک‌های مؤثر برای افزایش آرامش ذهنی هستند.

وی خاطرنشان کرد: ذهن‌آگاهی یعنی معنا بخشیدن به زندگی، دوری از کینه و رقابت‌های ناسالم و نزدیک شدن به شفقت و مهرورزی. هرچه انسان ذهن‌آگاه‌تر باشد، از بی‌حسی روانی و اجتماعی دورتر و به سلامت درونی نزدیک‌تر می‌شود.

گزارش از مژده عباسپور

انتهای پیام/